Weet u wat indirect licht betekent in verlichting?

In modern lichtontwerp horen we vaak de termen "indirecte verlichting" en "directe verlichting". Maar wat betekent indirect licht eigenlijk? Vergeleken met traditionele directe verlichting biedt indirect licht een zachtere, comfortabelere visuele ervaring. Daarom wordt het steeds vaker gebruikt in woninginrichting, commerciële ruimtes en luxe locaties.

Veel mensen weten echter niet precies wat het verschil is tussen indirecte en directe verlichting, of weten niet eens hoe ze moeten bepalen welk type verlichting ze gebruiken. Dit artikel gaat dieper in op de betekenis, kenmerken, voor- en nadelen van indirect licht en geschikte toepassingsscenario's, zodat u weloverwogen en weloverwogen keuzes kunt maken op het gebied van verlichting.

Wat is de betekenis van indirect licht?

Indirecte verlichting verwijst naar lichtbronnen die niet rechtstreeks op objecten schijnen. In plaats daarvan raken ze eerst het plafond, de muren of andere reflecterende oppervlakken, waar ze worden gebroken of verspreid in de ruimte. Dit vermindert de intensiteit van het licht en zorgt voor een zachtere, gelijkmatigere verlichting.

Indirect verlichtingsontwerp

• LED-strips voor het plafond in de woonkamer: Deze strips zitten verborgen in de uitsparingen van het plafond. Het licht valt eerst op het plafond en reflecteert vervolgens naar beneden, waardoor een warme en uitnodigende sfeer ontstaat zonder schittering.
• TV-achtergrondwand: Voeg een zachte lichtstrook achter de TV toe om direct zonlicht te verminderen en belasting van de ogen tijdens het televisiekijken te minimaliseren.

Wat is directe verlichting?

Directe verlichting verwijst naar de directe verlichting van een lichtbron direct op een doel of ruimte, zonder secundaire reflecties. De voordelen hiervan zijn onder andere een hoge lichtopbrengst en energie-efficiëntie, waardoor het geschikt is voor toepassingen die een hoge helderheid vereisen.

Direct verlichtingsontwerp

• Bureaulampen: De lichtbron schijnt rechtstreeks op de boeken en zorgt voor een hoge verlichting. Dit is gunstig voor studenten die lezen en schrijven.
• Supermarktschapspots: Het licht schijnt rechtstreeks op de producten, waardoor een helderder oppervlak ontstaat en de aandacht van klanten wordt getrokken.
• LED-strips voor sieradenkast: het licht schijnt rechtstreeks op de sieraden, waardoor ze er glanzend en opvallend uitzien.

Wat is het verschil tussen direct en indirect licht?

Als we de verlichting in onze huizen bekijken, zien we dat moderne verlichting onderverdeeld is in direct en indirect licht. Ze worden vaak door elkaar gebruikt, wat een harmonieus effect creëert.

Samenvatting van direct en indirect licht

Direct licht:

• 1: De lichtbron is meestal zichtbaar en verlicht objecten of ruimtes direct. Het is fel, werpt scherpe schaduwen en kan verblindend zijn.
• 2: Direct licht wordt over het algemeen gebruikt in kantoren, klaslokalen en winkeldisplays; deze gebieden worden verlicht door direct licht.

Indirect licht:

• 1: De lichtbron is verborgen of onzichtbaar en reflecteert/breekt voordat het de ruimte binnenkomt.
• 2: Zacht, gelijkmatig licht creëert een aangename sfeer, maar met een relatief lage lichtsterkte. Het wordt voornamelijk gebruikt in slaapkamers, woonkamers, hotellobby's en restaurants.

Tips voor verlichtingsontwerp

In woningen of commerciële ruimtes hoeft u niet tussen de twee te kiezen; gebruik in plaats daarvan een combinatie:

• Woonkamer → Hoofdlicht (direct licht) + Plafondstripverlichting (indirect licht)
• Slaapkamer → Nachtkastje Stripverlichting (Indirect licht) + Bureaulamp (Direct licht)

Worden LED-lampen beschouwd als indirecte of directe verlichting?

Led's zijn in wezen lichtbronnen; ze worden niet gecategoriseerd als directe of indirecte verlichting. De aard van het licht wordt bepaald door de installatiemethode en de plek waar het wordt uitgestraald. Laten we kort de verschillen tussen de twee methoden voor het gebruik van ledverlichting uitleggen.

• LED downlights (directe verlichting) → directe verlichting
• LED-strips verborgen in plafondgoten → indirecte verlichting

Welk soort binnenverlichting wordt als indirect beschouwd?

Laten we indirecte lichtbronnen binnenshuis kort analyseren. De volgende voorbeelden van verlichting komen vaak voor.

• Plafond LED-strips: Deze worden gebruikt in woonkamers en slaapkamers. Ze reflecteren en verdelen het licht gelijkmatig.
• Wallwashers: Verlichten de muur en laten het licht vervolgens de ruimte in schijnen, waardoor de textuur van de muur wordt benadrukt.
• Onderkastverlichting: Reflecteert licht op het aanrecht, minimaliseert schittering en creëert een gevoel van diepte.
• Trapverlichtingsstrips: verlichten de trap en dienen als veiligheidsgids.
• Achtergrondverlichting naast het bed: minimaliseert oogirritatie door direct licht van bovenaf en bevordert de slaap.

Hoe kun je direct bepalen of licht direct of indirect is?

Sommige mensen vinden het nog steeds lastig om direct en indirect licht op het eerste gezicht te onderscheiden. Onthoud daarom de volgende tips om de twee gemakkelijk te kunnen onderscheiden.

Zie je de lichtbron? Als dat kan, is het direct licht. Als dat niet kan, is het indirect licht.
Zijn de schaduwen duidelijk? Als er duidelijke schaduwen zijn, is er sprake van direct licht. Als er bijna geen schaduwen zijn, is er sprake van indirect licht.
Lichtverdeling: Als er lokaal veel helderheid is, is er sprake van direct licht. Als de algehele helderheid gelijkmatig en zacht is, is er sprake van indirect licht.

Wat zijn de nadelen van indirecte verlichting?

We hebben de voordelen van indirecte verlichting besproken. Maar wat zijn de nadelen?

Verlies van lichtopbrengst

Indirecte verlichting is afhankelijk van reflectie. Wanneer een lichtstrip bijvoorbeeld op het plafond of de muur valt, wordt deze teruggekaatst de kamer in. Dit proces resulteert in een verlies aan lichtrendement, doorgaans 20-40% lager dan bij direct licht. Daarom kan de verlichting, zelfs als de lichtstrip zelf uitstekende specificaties heeft, onvoldoende zijn als het reflecterende oppervlak donkergrijs of houtfineer is.

Hoge installatiekosten

Indirecte verlichting vereist vaak het ontwerpen van plafonds, lichtbakken en plintnissen. Dit versnelt niet alleen het bouwproces, maar vereist ook een hogere mate van ontwerpprecisie. Zo kan een woonkamer bijvoorbeeld inbouwspots in het plafond vereisen. Dit vereist coördinatie tussen timmerwerk, schilderwerk en installatie, wat de kosten en tijd verhoogt.

Onhandig onderhoud

Omdat de lampen in het plafond of de muur verborgen zitten, vereist schade demontage van het plafond of het zagen van groeven, wat reparatie veel complexer maakt dan bij opbouwarmaturen. Dit geldt met name voor inbouw COB-strips. Als de driver defect raakt, vereist vervanging vaak schade aan het plafond.

Onvoldoende verlichting

Indirecte verlichting wordt over het algemeen gebruikt voor sfeerverlichting en voldoet vaak niet aan de basisverlichtingseisen. Als er bijvoorbeeld in een woonkamer van 30 vierkante meter alleen lichtstrips langs het plafond worden geplaatst, daalt de lichtsterkte in het middengedeelte vaak onder de 100 lux, waardoor er dode hoeken ontstaan.

Hoe bepaal je of indirect licht fel is?

Voor kleine kamers kan indirect licht als primaire lichtbron worden gebruikt. Voor grotere kamers is het aan te raden om het te combineren met downlights en wandlampen. Je kunt ook de volgende methoden gebruiken om de lichtsterkte te bepalen.

• Controleer het wattage van de lichtstrip: COB-lichtstrips van 12 W/m zijn een gangbare standaard. Voor grotere ruimtes kunt u 15 W/m overwegen.
• Reflecterend oppervlak: Witte latexverf heeft een reflectie van 70-80%, terwijl lichtgrijze of houtachtige afwerkingen mogelijk slechts een reflectie van 40-50% hebben. Hoe lichter de oppervlaktekleur, hoe helderder het indirecte licht.
• Controleer de grootte van de ruimte: voor een kleine slaapkamer (ongeveer 10 vierkante meter) is één lichtstrip van 12 W/m voldoende. In een grote woonkamer (30-40 vierkante meter) is er mogelijk onvoldoende verlichting en zijn er mogelijk extra hanglampen of downlights nodig.
• Test met een luxmeter: de gangbare norm voor woonruimtes is 100-300 lux; voor keukens en studeerkamers is 300-500 lux vereist. Als het lichtniveau lager is dan 100 lux, is de verlichting onvoldoende.

Wanneer is indirecte verlichting het beste voor binnenverlichting?

De mogelijkheden voor binnenverlichting variëren afhankelijk van de functie van de kamer. Hier zijn enkele plaatsen waar u indirecte verlichting kunt installeren:

Slaapkamer

Indirect licht is ideaal voor slaapkamers en creëert een gevoel van ontspanning. Een verborgen lichtstrip achter het bed, ter vervanging van een bedlampje, creëert bijvoorbeeld niet alleen een prettige sfeer, maar voorkomt ook directe schittering.

Woonkamer

Het is een uitstekende bron van sfeerverlichting. Door bijvoorbeeld warmwitte lichtstrips rond het plafond te plaatsen, ontstaat een gevoel van diepte, en door vervolgens spots op de bank of salontafel te plaatsen, ontstaat een mooi en praktisch effect.

Eetkamer

Indirect licht kan eten aantrekkelijker maken. Door bijvoorbeeld een verborgen lichtstrip in het plafond boven de eettafel te installeren en deze te combineren met een uniek ontworpen kroonluchter, ontstaat een zachte, uitnodigende sfeer.

Hotel/Commerciële Ruimte

Indirect licht kan de stijl versterken. Zo gebruiken hotellobby's vaak lichtstrips om de ruimte te accentueren en een luxe sfeer te creëren. In winkelcentra worden lichtstrips gebruikt als leidraad, wat zowel esthetiek als een gevoel van richting creëert.

Bioscopen/Audiovisuele ruimtes

Indirect licht is bijna standaard. Lichtstrips in de hoeken van de muren of aan het plafond zorgen voor een zwakke achtergrondverlichting om volledige duisternis te voorkomen en vermoeidheid van de ogen te verminderen.

Overzicht

Indirect licht is een cruciaal aspect van moderne verlichting. Het creëert een zachte, comfortabele en aangename lichtomgeving. Vergeleken met direct licht is het geschikter om sfeer en een gevoel van ruimtelijke diepte te creëren. Vanwege de beperkte lichtsterkte moet het echter vaak in combinatie met direct licht worden gebruikt. Het is belangrijk om deze twee aspecten te begrijpen voordat u de verlichtingsmethode kiest die het beste bij uw behoeften past.

Veelgestelde vragen